Safety First: de sleutel tot herstel van je zenuwstelsel

Voel je je soms overweldigd, vast in oude patronen, of lijken je emoties een eigen leven te leiden? Misschien heb je al van alles geprobeerd – therapie, mindfulness, zelfhulpboeken – maar blijft echte verandering uit.

Ik heb dat pad zelf ook bewandeld en was altijd op zoek naar wat écht het verschil zou maken. Tot ik kennismaakte met de Polyvagaal Theorie en deze inzichten in de praktijk bracht. Ik leerde de taal van mijn zenuwstelsel spreken, en dat bracht zoveel meer balans in mijn leven.

Zoals ik in mijn blog “Wat is trauma?” uitlegde, wordt trauma opgeslagen in je zenuwstelsel. De sleutel tot herstel is veiligheid – niet alleen in je omgeving, maar diep in je zenuwstelsel. Toch krijgt dit ingenieuze systeem, dat bepaalt of we ons veilig of onveilig voelen, in de gezondheidszorg vaak te weinig aandacht. Een ontregeld zenuwstelsel is de bron van disbalans. Zonder veiligheid blijven andere stappen vaak ineffectief, omdat je lichaam in overlevingsstand staat en er geen ruimte is voor echte verandering. In deze blog deel ik met je hoe je veiligheid kan creëren.

Hoe werkt dat precies?

Je fysieke en emotionele toestand wordt gereguleerd door je autonome zenuwstelsel. Je zenuwstelsel schakelt tussen staten van rust, stress of afsluiting. Je kunt deze staten zien als een ladder waarop je beweegt, afhankelijk van wat je meemaakt en hoe veilig je je voelt. Het liefst sta je bovenaan, in een staat van verbinding en rust. Maar als je zenuwstelsel heeft geleerd dat de wereld onveilig is – vaak al in de kindertijd – kun je veel tijd doorbrengen in vecht/vlucht of bevriezing. Dan staat je alarmsysteem altijd aan.

Om meer balans in je leven te vinden, moet dat alarmsysteem worden uitgezet. Als er veiligheid in je lichaam ontstaat, kun je ervaren dat je oké bent. Pas dan komt er ruimte om oude pijn los te laten zonder overweldigd te raken en overlevingsreacties te doorbreken.

Een voorbeeld

Stel, je belandt snel in discussies – een vecht-respons. Je wilt het anders aanpakken en neemt je voor om rustig te blijven. Toch lukt dat vaak niet. Dat komt omdat je zenuwstelsel ‘onveilig’ signaleert en je automatisch in die vecht-modus trekt om je te beschermen. Pas als je veiligheid ervaart, kun je vanuit kalmte en verbinding het gesprek aangaan.

Je zenuwstelsel resetten: een nieuwe weg banen

Stel je zenuwstelsel voor als een bos vol paden. Een vaak bewandeld pad wordt breed en vertrouwd. Als je veel stress of onveiligheid hebt ervaren, zijn de paden naar angst of afsluiting goed betreden, en je brein kiest automatisch die route. Het goede nieuws? Je kunt nieuwe paden aanleggen. Eenvoudige oefeningen – rustig ademen, knuffelen met je huisdier – vertellen je zenuwstelsel dat het veilig is. Door dit te herhalen, groeit het pad naar rust en verbinding, terwijl oude stresspaden langzaam vervagen.

Het resetten van je zenuwstelsel vraagt tijd en aandacht – geen quick fix, maar een proces dat je kunt integreren in je dagelijks leven. Het wordt een nieuwe manier van zijn, die je helpt balans te vinden.

Het Safety First- traject

In mijn Safety First-traject geef ik je inzicht in de staten van je zenuwstelsel en je overlevingsmechanismen. Je krijgt praktische tools om je emoties en zenuwstelsel te reguleren. Zo leer je veiligheid te creëren, ruimte te maken voor emoties en te verbinden met jezelf. Het resultaat? Je herkent oude patronen – zoals altijd ‘ja’ zeggen of je afsluiten – zonder erin vast te lopen. Je voelt emoties zonder overweldigd te raken. En je durft te kiezen voor wat jij nodig hebt. Safety First legt de basis voor balans in je leven.